Günlük hayatımızda sıkça duyduğumuz bir kelime var: narsist. Sosyal medyada, ilişkilerde, iş hayatında biri bize kendini fazla önemsediğinde hemen o etiketi yapıştırıyoruz. Peki ama gerçekten herkes narsist mi? Yoksa “narsistlik” terimi son yıllarda fazla mı gevşek kullanılıyor? “Herkes Narsist Mi Oldu?” Gerçek Narsisizm Nedir?
Son dönemde popüler kültürde sıkça tartışılan ve çoğu zaman yanlış anlaşılan narsistik kişilik bozukluğu hakkında Psikiyatri Uzmanı Dr. Emine Yağmur Zorbozan önemli açıklamalarda bulundu. Zorbozan’a göre, herkesin narsistik yönleri olabilir, ancak bu durumun kişilik bozukluğu olarak tanımlanması ciddi kriterler gerektiriyor.
Narsisizm Herkeste Var Ama…
Dr. Emine Yağmur Zorbozan’a göre narsisizm, temelde kişinin kendi çıkarlarını öncelemesi ve egosunu beslemesi anlamına geliyor. Bu yönüyle narsistik özellikler aslında insan doğasının bir parçası:
“Her bireyin belli düzeyde narsistik özellikler taşıması doğaldır. Kişinin önce kendini düşünmesi, hayatta kalma ve başarılı olma dürtüsünün bir sonucudur.”
Ancak burada dikkat edilmesi gereken, bu özelliklerin dozudur. Eğer bireyin narsistik yönleri ergenlik çağından itibaren baskın şekilde var ve yaşamın tüm alanlarında işlev bozukluğuna yol açıyorsa; işte o zaman bir kişilik bozukluğundan söz etmek gerekebilir.
Narsistik Kişilik Bozukluğu Ne Zaman Başlar?
Zorbozan, narsistik kişilik bozukluğunun tanısı için bireyin yaşam boyu süregelen davranış kalıplarının incelenmesi gerektiğini belirtiyor. Bu kişiler çoğu zaman:
-
Kendi çıkarlarını ön planda tutar,
-
Başkalarını kolayca manipüle edebilir,
-
Empati kurmakta zorluk çeker,
-
Sürekli beğenilme ve üstün görülme arzusu taşır,
-
Diğer insanların kendilerini kıskandığını düşünür.
Empati eksikliği ise bu bozukluğun en belirgin özelliği. Zorbozan bu noktayı şöyle açıklıyor:
“Bir kişide narsistik kişilik bozukluğu tanısı koyabilmek için en temel kriter, empati yoksunluğudur. Kendisini üstün görmesi, başkalarını araçsallaştırması bu eksiklikten beslenir.”
Narsistik Kişilik Bozukluğu Neden Artık Bu Kadar Konuşuluyor?
Son yıllarda, sosyal medyanın etkisiyle bireyci yaşam tarzı daha da görünür hale geldi. Kendini öne çıkarma, beğenilme arzusu, onaylanma ihtiyacı artık sadece içsel değil, dijital platformlar üzerinden sürekli besleniyor. Bu durum da “narsist” etiketinin yaygın şekilde kullanılmasına neden oluyor. Ancak Zorbozan uyarıyor:
“Bir kişinin kendine güvenmesi, dış görünüşüne önem vermesi ya da kendi isteklerini önceliklendirmesi onu hemen narsist yapmaz. Bu özellikler sağlıklı bireylerde de olabilir.”
Peki Gerçek Narsistler Ne Zaman Terapiye Gider?
Dr. Zorbozan, narsistik kişilik bozukluğuna sahip bireylerin nadiren gönüllü olarak terapiye başvurduklarını belirtiyor. Çünkü bu kişilik yapısında içgörü zayıf, yani kişi sorunlarını genellikle kabul etmez. Çoğunlukla:
-
Evlilik sorunları,
-
İş hayatındaki başarısızlıklar,
-
Sosyal ilişkilerde kopmalar
gibi ciddi kayıplar yaşadıklarında bir terapiste yöneliyorlar. Ama bu başvuru bile çoğu zaman “iyileşmek için” değil, yaşadıkları kaybın yasını tutmak amacıyla oluyor.
Tedavi Süreci Nasıl İşliyor?
Narsistik kişilik bozukluğu, kısa süreli bir terapiyle kolayca çözülebilecek bir durum değil. Uzun vadeli ve düzenli psikoterapilerle bireyin kendisini tanıması, başkalarının sınırlarını fark etmesi ve gerçek bir değişim istemesi gerekiyor.
Zorbozan’a göre tedaviye en iyi yanıt, kişinin değişime açık olmasıyla başlıyor:
“Bütün narsistik yönler silinmese de, kişi bu özelliklerini tanıyıp kontrol altına almayı öğrenirse; daha sağlıklı ve sürdürülebilir bir yaşam kurabiliyor.”
Sonuç: Herkes Narsist Değil, Ama Herkesin Narsistik Bir Yüzü Var
Kendimize zaman ayırmak, kendi mutluluğumuzu öncelemek, başlı başına bir sorun değil. Asıl mesele, bu davranışların çevremize, ilişkilerimize ve empati yetimize ne kadar zarar verdiği… Her narsistik davranış bozukluk değildir, ama bazı durumlar derinlemesine değerlendirmeyi hak eder.
Unutmayalım ki, gerçek narsisizm teşhis ve tedavi gerektiren bir kişilik yapılanmasıdır; günlük tartışmaların malzemesi değil. Sizce Gerçek Narsisizm Nedir? isterseniz bizlere aşağıdan yorum yazabilirsiniz.
Kaynak: eshaber.net
